یکی ازحلقه‌های زنجیره مدیریت یکپارچه منابع آب،استحصال آب از هوا وبه‌عبارت دیگر،تقطیر رطوبت موجود در اتمسفر است.راه‌های گوناگونی از دیرباز در مناطق مختلف ایران وجود داشته است که مردم با این روش‌ها بخشی از آب مورد نیاز خود را تامین کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، تغییرات اقلیمی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های محیط‌زیستی، اقتصادی و اجتماعی قرن حاضر است که به طور چشمگیری الگوهای آب و هوایی را در سطح جهانی تغییر داده است. این پدیده ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای و فعالیت‌های انسانی است که باعث افزایش دمای میانگین زمین و تغییرات ناپایدار در بارش‌ها، دما و رخدادهای اقلیمی شدید می‌شود. استان گلستان به دلیل موقعیت جغرافیایی، برخورداری از تنوع زیستی و اکوسیستم‌های حساس، در برابر این تغییرات به شدت آسیب‌پذیر است.
گلستان، با داشتن گستره‌ای از جنگل‌های هیرکانی، دشت‌های کشاورزی و مناطق ساحلی، در سال‌های اخیر شاهد افزایش وقوع خشکسالی‌های پیاپی، کاهش نزولات جوی و افزایش دمای میانگین بوده است. این تغییرات، تأثیرات منفی متعددی بر منابع آب، کشاورزی، جنگلداری و معیشت ساکنان منطقه گذاشته‌اند. کاهش منابع آب سطحی و زیرزمینی، فرسایش خاک و کاهش پوشش گیاهی از جمله پیامدهای مستقیم تغییر اقلیم در گلستان است که امنیت غذایی و اقتصادی جامعه را تهدید می‌کند.
لزوم سازگاری با شرایط جدید اقلیمی در استان گلستان امری حیاتی است. این سازگاری نیازمند اتخاذ راهکارهای علمی و مدیریتی جامع است که شامل توسعه کشاورزی مقاوم به خشکی، بهینه‌سازی مصرف منابع آب، ارتقای دانش و آگاهی جامعه و حفاظت از اکوسیستم‌های طبیعی می‌شود. بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، جمع‌آوری و استفاده از منابع آب جایگزین (مانند آب تقطیر شده کولرهای گازی)، و مدیریت هوشمند منابع آب از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به کاهش آسیب‌ها کمک کنند.
علاوه بر این، ایجاد سیاست‌های محلی و ملی که توسعه پایدار و مدیریت ریسک اقلیمی را هدف قرار دهند، ضروری است. هماهنگی بین نهادهای دولتی، بخش خصوصی و جامعه مدنی برای تدوین برنامه‌های جامع سازگاری می‌تواند زمینه‌ساز افزایش تاب‌آوری استان در برابر پیامدهای اقلیمی باشد.
در نهایت، تغییرات اقلیمی یک واقعیت غیرقابل انکار است که زندگی بشر و طبیعت را به چالش کشیده است. استان گلستان با توجه به شرایط ویژه جغرافیایی و اجتماعی، باید با اتخاذ راهبردهای علمی و عملی، به سمت توسعه‌ای پایدار حرکت کند که هم منابع طبیعی حفظ شوند و هم معیشت و امنیت مردم تضمین شود. در همین باره سیدمحسن حسینی، کارشناس مسائل آب و مدیرعامل سابق آب منطقه‌ای گلستان در یادداشتی به برخی اقدامات موثر برای سازگاری با تغییرات اقلیمی اشاره کرده است که در ادامه می‌خوانید:
یکی از حلقه‌های زنجیره مدیریت یکپارچه منابع آب، استحصال آب از هوا و به عبارت دیگر، تقطیر رطوبت موجود در اتمسفر است. راه‌های گوناگونی از دیرباز در مناطق مختلف ایران و جهان وجود داشته است که مردم با این روش‌ها بخشی از آب مورد نیاز خود را تامین کرده‌اند.
در سال‌های اخیر با توجه به توسعه استفاده از کولرهای گازی و اسپیلت و نظر به این که تقطیر بخشی از رطوبت هوای پیرامون آن، بخشی از فرآیند خنک‌سازی محیط است و از سوی دیگر کمبود منابع آب به دلایلی همچون تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های پیاپی و درازمدت، منابع آب در دسترس را کاهش داده است، لذا جمع آوری و استفاده از آب تقطیر شده توسط کولرهای گازی و اسپیلت‌ها می‌تواند بخشی از آب مورد نیاز انسان را تأمین کند.
در فرآیند کار کولر گازی، رطوبت موجود در هوای داخل خانه یا محل کار به دلیل سرد شدن اپراتور، متراکم و تبدیل به آب شده که به آن آب تقطیر شده گفته می‌شود. کولرهای گازی دارای یک لوله تخلیه دارای شیب مناسب هستند که آب تقطیر شده را به بیرون هدایت می‌کند که معمولا در فضای باز رها شده و بلافاصله مجددا تبخیر شده و به اتمسفر بر می‌شود و به عبارت صحیح‌تر به هدر می‌رود، اما می‌توان با استفاده از روش‌های مناسب، این آب را مدیریت، جمع آوری و از آن استفاده کرد.
نگاهی به خصوصیات این منبع مناسب آب در دسترس که به سادگی از کنار آن عبور می‌کنیم، می‌تواند ما را به استفاده از آن ترغیب کرده و بخشی از آب مورد نیاز ما را تامین کند. حجم آب تولیدی کولر گازی به عوامل مختلفی از جمله ظرفیت کولر، دما و رطوبت محیط، فصل و ایام استفاده در سال و ساعات استفاده در روز بستگی دارد. در مناطق گرم و مرطوب، کولرهای گازی می‌توانند روزانه تا 8 لیتر آب تولید کنند. در مناطق خشک‌تر، این مقدار کمتر و حدود یک لیتر در روز است.
طبق برخی آمارها، امروزه حدود 70 درصد خانوارهای شهری و حدود 30 درصد از خانوارهای روستایی استان گلستان از کولر گازی و اسپیلت استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر با توجه به جمعیت 1.2 میلیون نفری شهری که با عنایت به اینکه متوسط بعد خانوار شهری در استان گلستان 3.4 نفر است، بالغ بر حدود 353 هزار خانوار می‌شود، تعداد حدود 247 هزار کولر خانگی در شهرها و با توجه به جمعیت 800 هزار نفری روستایی که با عنایت به اینکه متوسط بعد خانوار روستایی در استان گلستان 3.8 نفر است، بالغ بر 210 هزار خانوار می‌شود، تعداد حدود 63 هزار کولر خانگی در روستاها و مجموعا حدود 310 هزار کولر خانگی در استان گلستان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چنانچه میزان آب تولید شده توسط اسپیلت‌ها و کولرهای گازی در استان را 8 لیتر در نظر بگیریم، میزان آب تولیدی روزانه توسط کولرهای خانگی در شهرهای استان، میزان 1 میلیون و 976 هزار لیتر و میزان آب تولیدی روزانه توسط کولرهای خانگی در روستاهای استان، 504 هزار لیتر و مجموع استان روزانه 2 میلیون و 480 هزار لیتر است و اگر ایام کارکرد کولر را 100 روز در سال محاسبه کنیم، میزان آب تولیدی توسط کولرهای خانگی در شهرها، به 197 میلیون لیتر ( 197 هزار متر مکعب) و در روستاها، به 50 میلیون لیتر ( 50 هزار متر مکعب) و مجموعا در استان به 248 میلیون لیتر ( 248 هزار متر مکعب) بالغ می‌شود.
لذا چنانچه هر خانواده آب کولر گازی مورد استفاده خود را در یک مخزن یا ظرف جمع‌آوری کند، می‌تواند از آن برای مصارف مختلف استفاده کرده و بخشی از آب مورد نیاز خود را به صورت آماده و بدون هزینه تأمین کند.
همچنین لازم است به این آمار، تعداد کولرهای گازی و اسپیلت‌های واحدهای تجاری و خدماتی، کارخانجات و واحدهای تولیدی و دستگاه‌های اجرایی، ادارات، دانشگاه‌ها، مدارس و غیره و آب حاصل از تقطیر در آنها را نیز اضافه کرد.
آب کولر گازی به دلیل خالص و عاری از املاح و رسوبات بودن، می‌تواند برای مصارف مختلفی استفاده شود که برخی از آنها عبارت است از تمیز کردن سطوح خانه مانند میز، کابینت و کاشی‌های سرویس بهداشتی (بدون املاح بودن آن، سطوح را بدون نیاز به مواد شوینده سنگین براق می‌کند)، استفاده برای اتو بخار (این آب به‌دلیل سختی پایین، مانع از ایجاد رسوب در منافذ اتو می‌شود و عملکرد آن را بهبود می‌بخشد)، شست‌وشوی حیاط و پارکینگ، پر کردن مخازن سیفون‌ها، شستشوی خودرو (به دلیل سختی پایین، ردی از لکه بر روی شیشه‌ها یا بدنه خودرو باقی نمی‌گذارد)، استفاده در رادیاتور خودرو (این آب خنثی بوده و به‌دلیل سختی کم، از رسوب‌گذاری در سیستم خنک‌کننده خودرو جلوگیری می‌کند)، آبیاری گیاهان و گل‌ها ( این آب برای برخی گیاهان مقاوم مناسب است.
برای گیاهان حساس، این آب می‌تواند با آب لوله‌کشی مخلوط شود، استفاده در کولر آبی به عنوان جایگزین آب شهری، استفاده در سیستم‌های خنک کننده و مه‌پاش در فضاهای باز. ناگفته نماند که برخی خانواده‌ها و نیز واحدهای تجاری و ادارات از این روش استفاده کرده‌اند که مزایای ان را قابل توجه می‌دانند و توصیه به انجام آن توسط سایرین دارند. در خاتمه باید توجه داشت که آب استحصال شده از کولرهای گازی به هیچ وجه قابل شرب نیست و نباید برای این مصرف مورد استفاده قرار گیرد.
انتهای پیام/
